COVID-19 ရောဂါ မျိုးရိုးဗီဇသစ် အိုမိုင်ခရွန် (Omicron) ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ကုသရေး (၂၂-၁၂-၂၀၂၁)
COVID-19 ရောဂါ ကမ္ဘာ့ကပ်ဘေးကြီးကို ဖြတ်သန်းနေခဲ့ကြတာ (၂) နှစ် ရှိခဲ့ပါပြီ။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ မျိုးရိုးဗီဇအသွင် အစဉ်မပြတ်ပြောင်းရင်း Alpha ကနေ Beta၊ Gamma၊ Delta နဲ့ ယခု Omicron အထိ ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။
COVID-19 မျိုးရိုးဗီဇသစ် Omicron variant ဟာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံမှာ ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှု အမြင့်ဆုံး ရောက်ရှိခဲ့ပြီးနောက် ယခုအခါ ဗြိတိန်နိုင်ငံကို ခြိမ်းခြောက်မွှေနှောက်နေပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံကိုလည်း အတားအဆီးမရှိသကဲ့သို့ ဝင်ရောက်လာနေပါပြီ။
လူသားနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ပြိုင်ပွဲမှာ ပြိုင်ဘက် Omicron variant ကို ထိန်းချုပ်အနိုင်ယူဖို့ အရေးကြီးတဲ့ အချက် (၄) ချက်ကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး (WHO) က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
(၁) Omicron variant ဟာ Delta variant ထက် ပိုပြီးကူးစက်နိုင်ပါသလား။
(၂) COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသားသူနဲ့ Delta variant ကူးစက်ခံခဲ့ရဖူးသူတွေရော ရောဂါပြန် ဖြစ်နိုင်ပါသလား။
(၃) ရောဂါပြင်းထန်မှုကရော Delta variant ထက် ပိုဆိုးနိုင်မလား။
(၄) Omicron variant ကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့ အရေးအကြီးဆုံးအချက်က ဘာလဲ။
(၁) Omicron variant ဟာ Delta variant ထက် ပိုပြီးကူးစက်နိုင်ပါသလား။
♦ ခုအချိန်အထိ တွေ့ရှိချက်တွေအရ Delta variant ထက် (၂) ဆကနေ (၃) ဆအထိ ကူးစက်နှုန်း ပိုမြန်နိုင်ပါတယ်။
(၂) COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသားသူနဲ့ Delta variant ကူးစက်ခံခဲ့ရဖူးသူတွေရော ရောဂါပြန် ဖြစ်နိုင်ပါသလား။
♦ Delta variant နဲ့ ယှဉ်ရင် (၅) ဆလောက် ရောဂါပြန်ဖြစ်နိုင်ဖို့ ပိုများတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်၊ အစကနေ ပြန်ရင်ဆိုင်ကြရတော့မှာလားလို့ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
♦ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသားသူတွေပဲ တက်ခွင့်ရတဲ့ နော်ဝေနိုင်ငံ၊ အော်စလိုမြို့က ခရစ်စမတ်ပါတီတစ်ခုမှာ လူပေါင်း (၁၂၀) ကျော်ရဲ့ ဓာတ်ခွဲနမူနာတွေကို ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးခဲ့တဲ့အခါမှာ တစ်ဝက်ကျော်လောက်က Omicron variant ကူးစက်ခံခဲ့ရကြောင်း တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ တစ်ယောက်မှတော့ ဆေးရုံတက်ရတဲ့အထိ ရောဂါ မပြင်းထန်ခဲ့ပါဘူး။
♦ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး (WHO) အသိအမှတ်ပြု ကာကွယ်ဆေးတိုင်းဟာ ရောဂါပြင်းထန်မှုကို အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပေမဲ့ ရောဂါလုံးဝ မကူးစက်ဖို့ကိုတော့ အာမ မခံနိုင်တဲ့သဘော ရှိနေပါတယ်။
♦ Pfizer နဲ့ Moderna ကာကွယ်ဆေး နှစ်မျိုးကပဲ တတိယအကြိမ် ဆေးထိုးနှံပြီးရင် ရောဂါကူးစက်မှုကို (၇၅)% လောက် ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုပြီး တွေ့ရှိလာတဲ့အတွက် တတိယအကြိမ် Booster dose တွေ ထိုးနှံဖို့ အားပေးလာကြပါတယ်။
(၃) ရောဂါပြင်းထန်မှုကရော Delta variant ထက် ပိုဆိုးနိုင်မလား။
♦ အခုထိတော့ ရောဂါပြင်းထန်မှုက Delta variant လောက်မဆိုးဘူးလို့ အများစုက လက်ခံထားကြပါတယ်။ Delta variant ထက် (၆) ဆလောက် ပြင်းထန်မှုနည်းမယ်၊ (၂၅) ဆလောက် သေနှုန်းနည်းမယ်လို့ မှန်းဆကြသူတွေရှိသလို ဒါကိုသဘောမတူကြသူတွေလည်း ရှိကြတယ်။ ဒီတော့ သတိနဲ့ စောင့်ကြည့်ကြဖို့လိုပါတယ်။
(၄) Omicron variant ကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့ အရေးအကြီးဆုံးအချက်က ဘာလဲ။
♦ အရေးကြီးဆုံးက ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒတွေကို ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးက ယုံကြည်လက်ခံကျင့်သုံးဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
♦ Omicron variant က Delta variant နဲ့ယှဉ်ရင် ရောဂါပြင်းထန်မှု နည်းနိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ လူအများကြီးတစ်ချိန်တည်းဖြစ်ခဲ့ရင် တိုးတက်ပြည့်စုံနေတဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေမှာတောင် ကျန်းမာရေးစနစ်တွေ ပြိုလဲကြရပါတယ်။ ဒါကိုထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းသူရဲကောင်းတွေရဲ့ ကိုယ်စိတ်ကျန်းမာရေး ပိုမိုတောင့်တင်းကောင်းမွန်အောင် အထူးဆောင်ရွက်ပေးကြရပါမယ်။
♦ Omicron variant နဲ့အတူ COVID-19 ရောဂါ စတုတ္ထလှိုင်းရောက်လာခဲ့ရင် ရောဂါဖြစ်တဲ့သူတိုင်းကို မလိုအပ်ဘဲ၊ ရောဂါမပြင်းထန်ဘဲ ဆေးရုံတင်ထားတဲ့မူဝါဒဟာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဆေးရုံတွေကို ဝန်ပိုပိစေပြီး ဆုံးရှုံးမှုတွေ ပိုများသွားနိုင်ပါတယ်။
♦ ဒါကြောင့် တိုင်းပြည်ရဲ့ အကန့်အသတ်ရှိနေတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအင်အားနဲ့ ကျန်းမာရေးအသုံးစရိတ်တွေကို –
- ရပ်ရွာတွေထဲမှာ လွယ်လွယ်ကူကူ ရောဂါစစ်ဆေးနိုင်တဲ့စနစ်၊
- ရောဂါကူးစက်မှုကို စောင့်ကြည့်ပြီး စောစောသတိပေးနိုင်တဲ့စနစ်၊
- ပြည်သူတိုင်းကို (တတိယအကြိမ် ထိုးနှံနိုင်မှု အပါအဝင်) COVID-19 ကာကွယ်ဆေး မျှမျှတတ ထိုးပေးနိုင်တဲ့စနစ်
တွေမှာ ဦးစားပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
♦ အခုချိန်မှာ တန်ဖိုးအရှိဆုံး ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကို သူတို့ လုပ်ပေးချင်တဲ့၊ လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းတွေမှာ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှု မရှိရစေဘဲ ရာနှုန်းပြည့် လုံခြုံစိတ်ချစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်အောင် ဖန်တီးပေးဖို့က အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။
ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ အထူးကုဆရာဝန်ကြီးတစ်ဦး
Ministry of Health,
National Unity Government.
Background for asian flu outbreak and coronaviruses influenza concept. Coronavirus COVID-19 on red background. Vector Illustration
Published on: 22 December 2021
Last Updated: 22 December 2021