𝐑𝐚𝐛𝐢𝐞𝐬 𝐕𝐢𝐫𝐮𝐬 "ခွေးရူးပြန်ခြင်း" ( June, 2022 )

“ခွေးရူးပြန်ခြင်း” 𝐑𝐚𝐛𝐢𝐞𝐬 𝐕𝐢𝐫𝐮𝐬 ( June, 2022 )
===================================
ခွေးရူးပြန်ရောဂါဟာ Rabid (ခွေးရူးရောဂါ စွဲကပ်နေသော) တိရစ္ဆာန်တို့မှ တစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်သော ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူများနှင့်လည်း မစိမ်းဘူးထင်ပါတယ်နော်။

ဘယ်တိရစ္ဆာန်တွေကနေ အများဆုံးကူးတတ်လဲ

ခွေးရူးပြန်ဆိုတိုင်း ခွေးကနေပဲ ကူးစက်တတ်တယ်လို့ အထင်မှားတတ်ကြပါတယ်။ လင်းဆွဲ၊ကြွက်၊ ကြောင်၊ ယုန်၊ မြင်း၊ မျောက် နဲ့ အခြားတိရစ္ဆာန်တွေမှလည်း ခွေးရူးပြန်ရောဂါပိုး ကူးစက်နိုင်ကြောင်း သိထားဖို့ လိုပါတယ်။

လူတွေဆီ ဘယ်လိုကူးလဲ

ခွေးရူးပြန်နေတဲ့ တိရစ္ဆာန်ရဲ့ တံတွေး၊ သွားရည်တို့မှ ကူးပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ကိုက်ခဲလိုက်ချိန်မှာ ကူးတတ်ပြီး မိမိခန္ဓာကိုယ်က ထိခိုက်ရှနာဒဏ်ရာတစ်ခုခုကို အထက်ပါ တံတွေး၊သွားရည်နဲ့ ထိမိရင်လည်း ကူးနိုင်ပါတယ်။

ခွေးရူးရောဂါပိုးသာ ကူးစက်ခံရမယ်ဆိုရင်

ခွေးရူးရောဂါပိုးက အကိုက်ခံရတဲ့နေရာက ကြွက်သားတွေဆီမှ အာရုံကြောများကတဆင့် ဦးနှောက်ထဲကို ရောက်ရှိသွားပါမယ်။ ထိုအချိန်မှာ မည်သည့်ရောဂါလက္ခဏာကိုမှ ခံစားရဦးမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကူးစက်ခံရချိန်နဲ့ ရောဂါလက္ခဏာ စတင်ပေါ်လာချိန်ကြား ကာလကို incubation period (ရောဂါပျိုးချိန်)လို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။
အကိုက်ခံရသော နေရာမှ ဦးနှောက်ကြား အကွာအဝေး
ရောဂါပိုးအမျိုးအစား
ကိုယ်ခံအား တို့ပေါ်မူတည်ပြီး ရောဂါပျိုးချိန်က ရက်သတ္တပတ်မှ နှစ်ချီ၍ ကြာတတ်ပါတယ်။

ရောဂါပျိုးချိန်အတွင်းမှာ တံတွေးဆီ ရောဂါပိုးမရောက်သေးတဲ့အတွက် အဲအချိန်မှာ ထိုသတ္တဝါရဲ့အကိုက်ခံရပါက ခွေးရူးပြန်ရောဂါ မကူးစက်နိုင်ပါဘူး။

ရောဂါနှောင်းပိုင်းကာလမှာ ဦးနှောက်ရောင်ရမ်းမှု ဖြစ်လာပြီး ရောဂါပိုးဟာ Salivary Gland မှတဆင့် Saliva (တံတွေး)ဆီ ရောက်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာတော့ ကနဦးရောဂါလက္ခဏာများ စတင်ခံစားရပါပြီ။ ၃-၅ ရက်အတွင်းမှာပဲ ခွေးရူးပြန်ခြင်းလက္ခဏာများ ထင်ထင်ရှားရှား ပေါ်လာပါတော့တယ်။

ခွေးရူးပြန်ခြင်း လက္ခဏာများ

• အစောပိုင်း အဖျားဝင်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ကိုက်ခံရသောနေရာမှ တဆစ်ဆစ်ကိုက်ခြင်းတို့ကို ရက်အနည်းငယ်ကြာခံစားရတတ်ပါတယ်။

• နှောင်းပိုင်း အာရုံထွေပြားခြင်း၊ စိုးရိမ်သောကရောက်ခြင်း၊ ဦးနှောက် ချို့ယွင်းခြင်း၊ ဂနာမငြိမ် လှုပ်ရှားခြင်းတို့မှတစ်ဆင့် စိတ်ခြောက်ခြားခြင်း၊ ရေကြောက်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း၊ ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း၊ သွေးရူးသွေးတန်း မူမမှန်ခြင်း တို့ကို ၂-၁၀ ရက်အတွင်း ခံစားရပြီး အသက်သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ခွေးရူးပြန်ရောဂါ ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲ

အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို ခွေးရူးပြန်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးမဖြစ်မနေထိုးပေးရပါမယ်။ တစ်ကြိမ်ထိုးရုံမကပဲ တိရစ္ဆာန်ဆေးကုခန်း၏ ညွှန်ကြားချက်အရ ဆေးခန်းမှန်မှန်ပြ၊ ‌ဆေးပုံမှန်ထိုးပေးရပါမယ်။
ပိုင်ရှင်မဲ့ခွေးများမှ ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး မထိုးထားတာမျိုး ဖြစ်တာကြောင့် မိမိတို့အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို ဝေးဝေးနေစေတာမျိုး လုပ်သင့်ပါတယ်။
မိမိတို့ကိုယ်တိုင်လည်း မူမမှန်ဟုထင်ရသော တိရစ္ဆာန် အထူးသဖြင့် ခွေးများတွေ့ပါက အနားကပ်ခြင်း၊ ရန်စခြင်းမပြုပဲ ဝေးဝေးရှောင်ခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်များကို ကိုင်တွယ်ပြီးပါက လက်ဆေးခြင်း၊ ဒဏ်ရာအနာတရရှိပါက လုံခြုံစွာ ဖုံးအုပ်ပတ်တီးစည်းထားခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပါ။

တိရစ္ဆာန်အကိုက်ခံရပါက (ခွေးမှမဟုတ် မည်သည့်တိရစ္ဆာန်မဆို)
ဒဏ်ရာကို ဆပ်ပြာဖြင့် ချက်ချင်းဆေးကြောပါ။
နီးစပ်ရာဆေးခန်းသို့ အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပါ။
ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး မဖြစ်မနေထိုးပါ။
မိမိကို ကိုက်လိုက်သော တိရစ္ဆာန်တွင် ခွေးရူးပြန်လက္ခဏာ ပြ/မပြ၊ မပြသေးပါက အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ပါ။

လုံးဝ မလုပ်သင့်သောအချက်များ
ကိုက်ခဲသော တိရစ္ဆာန်ကို သတ်ပစ်ခြင်း
ဒဏ်ရာကို ဆေးမြီးတိုများ ထည့်ခြင်း
ဒဏ်ရာကို ဖုန်သိပ်ခြင်း
ဒဏ်ရာပေါ် ဆေးမန်းများ၊ ရေမန်းများ ဖြန်းခြင်း
ခွေးရူးပြန်ကာကွယ်ဆေး မထိုးခြင်း