အစာအိမ်ဆေးကို စနစ်တကျဘယ်လိုသောက်သင့်ပါသလဲ?
အစာအိမ်ရောဂါဟာ ဆေးတစ်မျိုးတည်းကိုပဲ အားကိုးနေ၊ ဖြစ်တိုင်းသောက်၊ ရေရှည်စွဲသောက်နေလို့ မပျောက်ကင်းနိုင်၊ မသက်သာနိုင်ပါဘူး။ ဆရာ၀န်ညွှန်ကြားတဲ့အတိုင်း ဆေးသေချာသောက်တာအပြင် ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေကိုလည်း ရှောင်ရမှာပါ။
ဥပမာ-
၁) အစာအချိန်မှန်မှန်မစားတာ၊ အစာလွန်တာ
၂) အပူအစပ်တွေစားတာ
၃) ကော်ဖီ လက်ဖက်ရည် ခဏခဏသောက်တာ
၄) ဆေးလိပ်၊အရက်၊ ဘီယာ
၅) အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေ
၆) steroids ပါတဲဆေးတွေ
၇) စိတ်ဖိစီးမှုများတာ စတာတွေက အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေပါ။ ဒါတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ရပါမယ်။
အစာအိမ်ဆေး (Proton pump inhibitors-PPI) တွေကို အကြောင်းရင်းမရှိဘဲ ဆရာ၀န်မညွှန်ကြားဘဲ စွဲမသောက်ရပါဘူး။ အစာအိမ်ဆေး(PPI)ဟာ အစာအိမ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ခွဲစိတ်မှုတွေ အတော်နည်းသွားသည်အထိ အရမ်းအသုံး၀င်၊ အရမ်းကောင်းတဲ့ဆေးဖြစ်ပေမယ့် ဆိုးကျိုးမရှိတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။
စွဲသောက်ရင် ဘာဖြစ်တတ်လဲ?
အတိအကျတော့ ၁၀၀% မဟုတ်ပေမယ့် ဖြစ်နိုင်ချေရှိတယ်ဆိုပြီး လေ့လာထားတဲ့စာတမ်းတွေအရ ကိုယ်၀န်ဆောင်တွေမှာဆိုရင် ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ကလေးမွေးလာနိုင်ပါတယ်။ အူ၊ ဆီးလမ်းကြောင်းနဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းမှာ ပိုး၀င်လွယ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အစာအိမ်မှာ အသားပိုလုံးတွေ၊ ကင်ဆာတွေပါဖြစ်နိုင်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ သွေးကျဲဆေး clopidogrel သောက်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ အစာအိမ်ဆေး (PPI) ကို တွဲမသောက်သင့်ဘူး ၊ နှလုံးအတွက်မကောင်းဘူးလို့သိရပါတယ်။
ဘယ်လိုလူတွေမှာ ရေရှည်သောက်လို့ အကျိုးရှိပါသလဲ?
ရေရှည်သောက်သင့်သူတွေကတော့
– အစာရေမျိုပြွန်ရောင်ရောဂါ (healing and maintenance)
– စားချဉ်ပြန်ရောဂါ
– အကြောင်းရင်းမရှိ အစာအိမ်နာရောဂါ
– Zollinger Ellison $
– အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး စွဲသောက်နေသူများ
– သွေးကျဲဆေးသောက်နေသူများတွင် အသက် ၆၅ နှင့်အထက် / steroids ပါသောက်နေသူ / အခြားသွေးမခဲဆေးသောက်နေသူ / အစာအိမ်ရောဂါရှိသူဖြစ်နေလျှင် ရေရှည်စွဲသောက်သင့်ပါတယ်။
ရက်သတ္တပါတ် (၄)ပါတ်မှ (၁၂)ပါတ်အထိသောက်သင့်တဲ့အခြေအနေတွေကတော့
– အစာရေမျိုပြွန်ရောင်ရောဂါ (healing)
– အစာအိမ်ပိုး(H.pylori) ကုသတဲ့အခါ
– အသည်းအသန်နေမကောင်းသောသူများတွင် stress ulcer မဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အခါ
– အစာအိမ်မှာ ပြဿနာမရှိပဲ အစာမကြေ၊ ရင်ပြည့်ရင်ကယ်ဖြစ်တဲ့အခါ (functional dyspepsia)
– အစာအိမ်ရောဂါ (treatment and maintenance)
– အစာအိမ်သွေးယိုသူများ အစာအိမ်မှန်ပြောင်းမကြည့်ခင်
– အစာအိမ်သွေးယိုနိုင်ချေရှိသူများ အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ပြီးနောက် အစာအိမ်ဆေးကို (၁)လ မှ (၄)လ အထိသောက်သင့်ပါတယ်။
အစာအိမ်ဆေး မလိုအပ်သူများ
– အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးမပါဘဲ steroids တစ်မျိုးတည်းသောက်နေသူတွေ
– အသည်းခြောက်ရောဂါသည်တွေမှာ အစာအိမ် မထိအောင် ကြိုသောက်သူတွေ
– မုန့်ချိုအိတ်ရောင်တဲ့သူတွေ
– အသည်းအသန်ရောဂါသည်မဟုတ်ပဲ stress ulcer မဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်သူတွေမှာတကယ်တော့ အစာအိမ်ဆေးက သောက်ဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။
တစ်ခါတစ်ရံမှာ အစာအိမ်ဆေးစွဲသောက်ပြီးလည်း မှေးမနေသင့်ပါဘူး။ အသက် (၄၅)နှစ်နဲ့အထက်လူတွေမှာ အစာအိမ်ရောဂါရှိလို့ အစာအိမ်ဆေး တစ်လသောက်ပြီး ဆေးရပ်လိုက်တဲ့အခါမှာ အစာမကြေ၊ ရင်ပြည့်ရင်ကယ်ဖြစ်တာ ဆက်ရှိနေရင် အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်သင့်ပါတယ်။
Reference 
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28219434/
NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ
တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှ အခမဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက်( https://m.me/telehealthmm )ကို နှိပ်ပါ
( နေ့စဉ်မနက် ၈နာရီမှ ည၁၀နာရီအထိ )
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ
ထုတ်ဝေသည့်နေ့စွဲ -- ၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၂
နောက်ဆုံးမွမ်းမံသည့်နေ့စွဲ --- ၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၂